Người Việt Nam ta có câu “miếng trầu là đầu câu chuyện”, miếng trầu là mở đầu cho một mối lương duyên. Chính vì vậy mà trầu têm cánh phượng là một lễ vật không thể thiếu trong những ngày đặc biệt như cưới hỏi, tiệc thôi nôi, các ngày hội rằm,…Tuy nhiên, têm trầu như thế nào cho đúng và đẹp thì bài viết dưới đây sẽ hưỡng dẫn bạn cách têm trầu cánh phượng đơn giản và chi tiết nhất.
Têm trầu cánh phượng là gì?
Têm trầu cánh phượng là một hình ảnh gắn liền với văn hóa của người Kinh Bắc, gắn liền với đôi bàn tay khéo léo, uyển chuyển của những người con gái, người phụ nữ nơi đây.
Trầu têm cánh phượng còn có tên gọi khác là trầu cô Tấm, thường gắn với hình ảnh các liền chị hát quan họ trong hội Lim.
Trầu cánh phượng là hình ảnh trầu cau được cắt tỉa, trang trí theo hình cánh chim phượng. Têm trầu kiểu này không chỉ đáp ứng được tính thẩm mỹ mà nó còn tượng trưng cho nét đẹp văn hóa vùng miền Việt Nam.
Trầu cánh phượng có rất nhiều cách để bày biện, trang trí nhưng hai cách nổi bật nhất và được sử dụng nhiều nhất đó là xếp ra đĩa theo số lẻ 5,7,9 cho phần đuôi phường hướng ra ngoài tạo thành hình ảnh bầy chim phượng đang quây quần, chụm đầu vào nhau. Cách thứ hai cũng được mọi người ưa chuộng đó là cắm một cái que dài khoảng 20cm vào đầu miếng trầu rồi đặt vào bình tạo hình dáng giống như một lọ hoa, bày bàn tiệc kết hợp với hoa quả, bánh kẹo trông cũng rất đẹp mắt.
Ý nghĩa của trầu cánh phượng
Trầu không phải là một món ăn để giải quyết việc no đói. Người ta ăn trẩu để thưởng thức vị cay cay nồng nồng của trầu, vị ngọt bùi của cau, vị chan chát của vỏ kết hợp với chút nồng nàn của vôi,…tuy tách biệt nhau là vậy nhưng khi nhai kết hợp lại sẽ tạo thành một màu đỏ sẫm mang hương vị ngọt ngào làm say lòng người. Qua đó ta thấy, trầu cánh phượng mang một ý nghĩa vô cùng to lớn, gắn liền với số phận của con người bởi nếu tách riêng thì éo le, đau khổ, chát đắng sẽ nhanh chóng ập đến nhưng khi hòa chung lại thì tình cảm sẽ trở nên thắm tươi, đẹp đẽ.
Người xưa có câu “yêu nhau cau sáu bổ ba, ghét nhau cau sáu bổ ra làm mười”. việc mời trầu cũng thể hiện một sắc thái, biểu đạt tình cảm giữa người với người, bởi yêu thương, trân quý nhau thì người ta mời trầu mà ghét bỏ nhau người ta cũng mời trầu theo phép lịch sự.
Miếng trầu làm con người ta kết nội lại với nhau, nhân thêm niềm vui. Được thưởng thức miếng trầu trong thời tiết se se lạnh cũng khiến người ta cảm thấy ấm lên. Trong tiềm thức và phong tục của người Việt, miếng trầu còn có vai trò rất quan trọng, đặc biệt trong việc kết thành hạnh phúc lứa đôi.
Miếng trầu là đại diện cho tình cảm, là một nét đẹp văn hóa vùng miền, vậy nên dù có không ăn được cau trầu nhưng người ta cũng không nỡ từ chối. Têm trầu cánh phượng giờ đây là một phong tục không thể bỏ, nó đi sâu vào thơ ca, gắn liền với văn chương, với nhân vật cô Tấm nổi tiếng trong truyện cổ tích Tấm Cám.
Têm trầu cánh phượng trong những dịp nào?
Đối với người Việt Nam, trầu cau là biểu tượng cho tình cảm. Chính vì thế mà ta sẽ thường xuyên bắt gặp hình ảnh têm trầu cánh phượng vào những ngày lễ đặc biệt như cúng rằm, ma chay, đám cưới, đám hỏi,…
Têm trầu cánh phượng trong ngày rằm, lễ tết
Trong những ngày rằm, mùng một, các dịp lễ tết thì trầu cánh phượng lại được các gia đình dâng lên bàn thờ, tổ tiên để bày tỏ lòng biết ơn, thành kính của thế hệ con cháu đối với các thế hệ cha ông đi trước.
Trầu têm cánh phượng dùng trong sính lễ, cưới hỏi
Trầu têm cánh phượng là một trong những sính lễ không thể thiểu được mà nhà trai trao đến cho nhà gái trong dịp ăn hỏi, cưới xin. Theo quan niệm “miếng trầu là đầu câu chuyện” nên cau trầu là mầm tráp đầu tiên được trao đi. Mâm tráp này chính là nhân chứng cho thân phận của nàng dâu với gia đình nhà chồng và ngược lại đồng thời nó cũng mang một ý nghĩa gắn kết, thủy chung, bên nhau trọn đời trọn kiếp của các cặp đôi.
Trầu cánh phượng đẹp dùng trong dịp cúng thôi nôi, đầy tháng
Cúng thôi nôi, đầy tháng cho con là một ngày trọng đại. Chính vì thế mà sự xuất hiện của trầu têm hình cánh phượng sẽ làm tăng thêm phần trang trọng cho dịp lễ này. Miếng trầu tuy rẻ nhưng chất chứa trong đó là cả tấm lòng và sự trân trọng của bậc cha mẹ gửi gắm tới đứa con của mình.
Hướng dẫn têm trầu cánh phượng đơn giản nhất
Miếng trầu tuy nhỏ nhưng lại không thể thiếu trong các dịp đặc biệt. Vậy bạn đã biết cách tạo ra miếng trầu hình cánh phượng chưa? Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cho bạn cách têm trầu cánh phượng đơn giản nhất nhé.
Để tạo ra được miếng trầu cánh phượng, ta cần phải có những nguyên liệu và dụng cụ sau:
- Lá trầu
- Cau bánh tẻ
- Vôi
- Vỏ
- Cánh hoa hồng
- Dao, kéo
Các bước thực hiện để têm trầu cánh phượng đẹp và đơn giản nhất:
Bước 1: làm sạch các nguyên liệu đã chuẩn bị (trừ vôi), nên lau nhẹ nhàng bằng khăn, tránh rửa trực tiếp dưới vòi se khiến cho lá trầu và cách hoa dễ bị dập nát.
Bước 2: Gấp đôi lá trầu lại dọc theo đường sống lưng của lá.
Bước 3: Tiến hành tỉa hai cánh, cắt sống lưng ,sau đó tỉa răng cưa ngoài viên lá (lưu ý không nên tỉa răng cưa quá to hoặc quá nhỏ).
Bước 4: Tỉa miếng vỏ trầu thành hình đuôi phượng (cắt vỏ và tỉa răng cưa)
Bước 5: cắt tỉa cau
- 1 quả bổ làm ba miếng
- Gọt vỏ bên ngoài lấy 1/2 miếng cau tạo thành khe hở để cắm trầu, vỏ và hoa vào.
- Tỉa 1/2 phần vỏ tách ở trên thành hình răng cưa với 5 cánh nhỏ.
- Gập hai cánh ở giữa sang hai bên.
Bước 6: Têm và ghép trầu cánh phượng.
- Gấp cánh lá trầu sang hai bên và têm lại
- Cài miếng trầu đã têm vào miếng cau vừa tỉa
- Cài thêm cánh hoa hồng và vỏ trầu đã tỉa là xong
Trên đây là cách hướng dẫn têm trầu cánh phượng đơn giản mà chi tiết nhất. Mong rằng bài viết này sẽ giúp ích được cho bạn. Đừng quên theo dõi những bài viết tiếp theo của mình nhé.
